― 29 апреля 2025 г.

Vengriya-Turk madaniyat, oliy ta’lim va innovatsiyalar sammiti Budapeshtda bo‘lib o‘tdi

Budapesht, 2025-yil 29-aprel — Vengriya Madaniyat va innovatsiyalar vazirligi mezbonligida Budapesht shahrida o‘tkazilgan Vengriya-Turk madaniyat, oliy ta’lim va innovatsiyalar sammiti Turk davlatlari bilan Vengriya o‘rtasidagi madaniyat, oliy ta’lim, ilmiy-tadqiqot va innovatsiya sohalaridagi hamkorlikni strategik bosqichga ko‘tarishni maqsad qildi.

Sammitda Ozarbayjon, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Turkiya va O‘zbekistondan yuqori darajadagi delegatsiyalar, shuningdek, TÜRKSOY Bosh kotibi Sulton Raev va Turk Davlatlari Tashkiloti Bosh kotibi, elchi Kubanichbek Omuraliyev ishtirok etdi.

TÜRKSOY Bosh kotibi Sulton Raev 29-aprel kuni bo‘lib o‘tgan sessiyada maxsus mehmon sifatida nutq so‘zladi.

Sammitning uchinchi umumiy sessiyasida ishtirokchi davlatlarning madaniyat vazirlari “Umumiy madaniy rishtalarimizni jahon hamjamiyatiga qanday qilib samaraliroq taqdim eta olamiz?” mavzusida fikr almashdilar. O‘z nutqida Sulton Raev Vengriya bilan Turk dunyosi o‘rtasidagi tarixiy rishtalarga va madaniy hamkorlikning chuqurlashib borayotgan yo‘nalishlariga alohida e’tibor qaratdi.

U 19-asrda vengriyalik olimlarning turkologiya fanining shakllanishiga qo‘shgan ulkan hissasi, xususan Ármin Vámbéryning xalqlar o‘rtasidagi madaniy ko‘priklar qurishdagi peshqadam rolini yodga oldi. Shuningdek, TÜRKSOYning so‘nggi yillarda Vengriya muassasalari bilan amalga oshirgan loyihalari, jumladan “Petefi” mavzusidagi xalqaro she’r tarjima tanlovi va rassomlar uchrashuvi kabi tashabbuslari adabiyot va tasviriy san’at sohasida umumiy xotirani jonlantirganini ta’kidladi.

Sammit doirasida “Vengriya bilan Turk davlatlari o‘rtasida oliy ta’lim, ilmiy tadqiqot, innovatsiya va madaniyat sohalarida hamkorlik to‘g‘risidagi deklaratsiya” qabul qilindi. Unga ko‘ra, tomonlar muzeylararo hamkorlik, qo‘shma film va animatsion mahsulotlar, ijodiy sanoat tadbirlari, qo‘shma universitet dasturlari hamda sun’iy intellekt va biotexnologiya kabi ustuvor yo‘nalishlarda loyihalarni boshlashga kelishib oldilar.

Deklaratsiyada TÜRKSOYning a’zo davlatlari bilan Vengriya o‘rtasidagi muvaffaqiyatli madaniy hamkorlik faoliyatlariga alohida e’tibor qaratilib, bu aloqalarni yanada chuqurlashtirish borasida qat’iy iroda bildirildi. Shuningdek, TÜRKSOYning madaniy diplomatiya sohasidagi institutsional hissasi namuna sifatida qayd etilib, umumiy madaniy merosni targ‘ib etishdagi roli e’tirof etildi.

Vengriya madaniyat va innovatsiyalar vaziri Balaj Xanko sammitning ochilishida so‘zga chiqib, ushbu sammit nafaqat ilmiy va madaniy hamkorlik, balki xalqlar o‘rtasidagi o‘zaro tushunishni mustahkamlashga ham xizmat qilishini ta’kidladi.
“Bu sammit faqat bugunni emas, balki kelajak avlodlarning madaniy taraqqiyotini ham shakllantirishni maqsad qilgan,” — dedi u.

Sammit yakunida ishtirokchi davlatlar vakillari tomonidan qo‘shma deklaratsiya imzolanib, mintaqaviy madaniy hamkorlikni aniq amaliy qadamlarga asoslangan holda ilgari surish borasidagi qat’iy niyat tasdiqlandi.