― 16 мая 2025 г.
Alykul Osmonowyň doglan gününiň 110 ýyllygy we Manas Dessanynyň 1030-njy ýyllygy mynasybetli Elazyg şäherinde halkara çäre bilen bellendi
Gyrgyz edebiýatynyň öňdebaryjylaryndan Alykul Osmonowyň doglan gününiň 110 ýyllygy we Türki dünýäsiniň köpçülikleýin ýadygärligi bolan Manas Dessanynyň 1030-njy ýyllygy mynasybetli 2025-nji ýylyň 15-17-nji maýy aralygynda Elazyg şäherinde geçirilen giňişleýin halkara maksatnamasy bilen ýatlanýar.
TÜRKSOÝ-yň Baş sekretary Sultan Raýew, çäreleriň açylyş dabarasynda eden çykyşynda Alykul Osmonowyň poeziýasyny we Manas dessanyny türki dünýäsiniň umumy ýüregi hökmünde häsiýetlendirýändigini belläp geçen Raýew çykyşynda şu sözleri aýtdy:
“Bu gün, türki dünýäsiniň umumy ýadyny, umumy ýüregini we umumy sözüni özünde jemleýän iki beýik medeni element hakda gürleşmek, Alykul Osmonowyň goşgulary we Manas dessanynyň sözlerini bilelikde ýatlamak we bilelikde ýaşamak üçin bir ýere ýygnandyk;
Alikul Osmonow diňe bir şahyr bolman, eýsem duýgularyň we pikirleriň ajaýyp kyssaçysydyr. Kynçylyklardan doly durmuşda ýaşandygyna garamazdan, umyt we garşylyk bilen sözleri ýükläp, sungat arkaly bu kynçylyklary ýeňip geçmegi başardy.
Manas dessany diňe bir gahrymançylyk hakda däl; Bu bir milletiň ýatlamasy, wyždany we geljekdäki ideallarydyr. Bu beýik mirasy dowam etdirmek we Türki dünýäsiniň köpçülikleýin sesini has gür we güýçlendirmek üçin işlemegi dowam etdireris. "
Maksatnama Elazyg etrap häkimligi, Türki medeniýetiň halkara guramasy (TÜRKSOÝ), Elazyg şäher häkimligi, Fyrat uniwersiteti, Gyrgyz Respublikasy Çingiz Aýtmatow dil we edebiýat instituty, Alykul Osmonow gözleg merkezi, Manas akademiýasynyň prezidenti, Gyrgyz el birleşigi we Manas neşirýat bilen bilelikde geçirildi. Türkiýäniň we Gyrgyzystanyň köp alymlarynyň, şahyrlarynyň, ýazyjylarynyň, suratkeşleriniň we ýokary derejeli işgärleriniň gatnaşmagynda durmuşa geçirilen maksatnama Elazyg şäherini Türki dünýäsiniň medeni ýygnak nokatlaryndan birine öwürdi.
Maksatnamada gatnaşan hormatly myhmanlaryň arasynda TÜRKSOÝ-yň Baş sekretary Sultan Raýew, Gyrgyzystanyň Ankaradaky Adatdan Daşary we Doly Ygtyýarly Ilçisi Ruslan Gazakbaýew, Gyrgyzystanyň Prezidentiniň baş geňeşçisi Çolponbek Abikeýew, Gyrgyzystanyň Panfilow sebit Dolandyryş başlygy Bakmamat Masaidow Ýuldaşewiç, Çuý Etrabynyň wekili Gülmira Kyştoobaýewa Alymbekowna, Yssy Köl häkimiň orunbasary Asilbek Ahmedşaripow ýaly wekiller gatnaşdylar.
Çäreler 15-nji maý penşenbe güni Ahmet Ýasawy jemgyýetçilik ylymlary orta mekdebinde geçirilen “Gyrgyz şygryýetiniň ýyldyzy: Alykul Osmonow” atly talyp maksatnamasy bilen başlandy. Bu çäre şol günüň ikinji ýarymynda Fyrat uniwersitetinde “Manas dessanynyň 1030-njy ýyllygy” paneli bilen dowam etdi.
16-njy maý anna güni, Çingiz Aýtmatow milli seýilgähinde resmi açylyş dabarasy bilen maksatnamasynyň esasy bölegi geçirildi. Dabara Elazyg şäher häkimligi Mehter toparynyň konserti bilen başlandy we Manasçy Ryspaý Isakow Manas dessanynyň bölümlerini hödürledi. Açylyş çykyşlaryndan soň surat sergisine baryp gördüler we Alykul Osmonowa bagyşlanan adaty gyrgyz çadyry dabaraly ýagdaýda açyldy. Çadyrda Harput halk aýdymlary ýerine ýetirildi we gatnaşyjylara gyrgyz aşhanasyna mahsus tagamlar hödürlendi.
Şol gün geçirilen dabarada Alykul Osmonowyň edebi mirasy ara alnyp maslahatlaşyldy we gyrgyz režissýory Aýdaý Çotuýewanyň Osmonow baradaky dokumental filmi hem tomaşaçylar bilen duşuşdy. Bu gün “Alykul Osmonowa hormat gijesi” atly goşgy we aýdym-saz maksatnamasy bilen tamamlandy.
Baş sekretar Sultan Raýew Elazygdaky ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň netijesinde öňki Milli Goranmak ministri Hulusi Akar we Elazyg şäher häkimi Numan Haitpoogly bilen duşuşdy.
Maksatnama 17-nji maý, şenbe güni Siwrijede geçiriljek “Yssy Köl bilen Hazar duşuşygy” çäresi bilen dowam etdiriler. Şu nukdaýnazardan Yssy Kölden getirilen suw Hazaryň kölüne döküler we simwoliki dabara bilen iki halkyň ruhy baglanyşygy nygtalýar. Gatnaşanlar, şol gün geçiriljek Harput sapary bilen Elazyg şäheriniň taryhy we medeni baýlygy bilen tanyşarlar.
Çäreler 18-nji maý, ýekşenbe güni Manas neşirýatynda geçiriljek baha beriş ýygnagy bilen tamamlanar.
