― 4 апреля 2025 г.
Ақтауда Түркі әлемінің 2025 жылғы мәдени астанасы бағдарламасының салтанаты салтанатты ашылуы
Каспий жағалауында мәдениет, өнер және бауырластықтың тоғысқан сәті
ТҮРКСОЙ тарапынан 2025 жылға арналған «Түркі әлемінің мәдени астанасы» болып жарияланған Қазақстанның Ақтау қаласы 5 сәуірде өтетін салтанатты ашылу рәсімімен ресми мерекелерін бастайды. Каспий теңізінің жағалауында мыңдаған өнерсүйер қауым бас қосатын бұл ерекше шара концерттер, би қойылымдары, көрмелер мен сахналық қойылымдар арқылы түркі әлемінің бай мәдениетін паш етіп, ұмытылмас сәттерге куә болмақ.
1400 әртіс Ақтауда бас қосты
Түркі әлемінің түкпір-түкпірінен келген шамамен 1400 өнерпаздың қатысуымен өтетін ашылу рәсімі кең аумақта тігілген киіз үйлер мен ашық аспан астындағы сахналарда өтеді. ТҮРКСОЙ-ға мүше елдерден келген өнер шеберлерінің қатысуымен өтетін салтанатты шеру арқылы басталатын бағдарлама музыкадан халық билеріне, дәстүрлі өнер шеберханаларынан этномәдени қойылымдарға дейінгі мазмұнды бағдарламасымен Ақтауда жиналған мыңдаған көрерменге ұмытылмас мереке сыйлайды. Қазақстан Jibek Joly телеарнасы мен TRT Avaz телеарналары арқылы тікелей эфирде көрсетілетін ашылу салтанаты Қазақстан уақытымен таңғы сағат 8:30-да Каспий теңізі жағалауында өтетін шеру арқылы басталады.
ТҮРКСОЙ Бас хатшысы Сұлтан Раев: «Ақтау – түркі әлемінің мақтанышы»
ТҮРКСОЙ Бас хатшысы Сұлтан Раев ашылу қарсаңында БАҚ өкілдеріне берген сұхбатында Ақтаудың тек Қазақстан үшін ғана емес,күллі түркі әлемі үшін мақтаныш екенін атап өтті. «Ақтау – өзінің терең тарихы, ірі тұлғалары және бай мәдениетімен бұл мәртебеге әбден лайық қала. Ертең өтетін салтанатты шарамен бірге, түркі әлемінің мәдени және көркем байлығын таныстыратын түркі әлемінің мәдени астанасы сапарымыз Каспий жағалауынан бастау алады», – деді Раев.
Бас хатшының орынбасары Сайит Юсуф: «Ақтау – Маңғыстау өңірі мыңдаған жылдық түркі тарихының куәсі»
ТҮРКСОЙ Бас хатшысының орынбасары Сайит Юсуф Маңғыстау өңірінің түркі әлемі үшін маңыздылығына тоқталып, былай деді:
«Әсіресе, оғыз түріктерінің Анадолыға көш жолында бұл аймақ маңызды өткел болған. Бүгінде Ақтау шағын қала болып көрінгенімен, Каспий теңізінің мүмкіндіктері мен стратегиялық орналасуының арқасында Түркі әлемінің ортақ құндылықтарын әлемге танытуда үлкен әлеуетке ие. ТҮРКСОЙ 2012 жылдан бері мәдени ынтымақтастықты нығайту және ортақ мұраны насихаттау мақсатында Түркі әлемінің мәдени астанасы жобасын сәтті жүзеге асырып келеді. Ақтау, Ашқабадта өткен отырыста министрлеріміздің бірауыздан қабылдаған шешімімен осы маңызды атаққа лайық деп танылды.
Ашылу – тек бастамасы. Жыл бойы бұл жерде ондаған мәдени шаралар өтеді. Бұл шаралар түркі әлемі елдерінің арасындағы байланыстарды нығайтып қана қоймай, мәдени мұрамыз бен ортақ құндылықтарымызды халықаралық деңгейде танытуға үлес қосады. Ашылу аясында тігілген әрбір киіз үйде құрылтайшы елдерден келген шеберлердің қолөнер туындылары ұсынылуда. Кейбір киіз үйлерде тікелей орындау арқылы ортақ хикаяларымызды айтып, дәстүрлерімізді жаңғыртып жатырмыз. Ақтау халқы алғашқы күннен бастап барлық өнерпазымызды үлкен қонақжайлылықпен қарсы алды. Бәрі үлкен ашылуды тағатсыздана күтуде. Біз не көрсек – Торос тауларында, Ашқабадта, Ташкентте – осы жерде де соны көріп отырмыз. Бұл жерде ата-бабаларымыздың ізімен жүру және ортақ мәдени тілде сөйлеу бізге ұлы ұлттың өкілі екенімізді қайта еске салады. Еңбегі сіңгендердің барлығын тағы бір мәрте құттықтаймын».
Жыл бойы Ақтауда іс-шаралар жалғасады
Ашылу рәсімінен кейін басталатын бағдарламалар аясында, 2025 жыл бойы Ақтауда 30-ға жуық ірі халықаралық іс-шара ұйымдастырылады. Дәстүрлі музыка концерттерінен бастап театр және кино фестивальдеріне, жастар кездесулерінен идеялық-мәдени форумдарға дейінгі кең көлемді кесте түркі әлемінің мәдени алуан түрлілігін таныстырып, келешек ұрпаққа жеткізуді мақсат етеді.
Түркі әлемінің мәдениет министрлері де ашылуға қатысты
Ақтаудағы үлкен салтанатты ашылуға тек өнерпаздар ғана емес, жоғары деңгейдегі мемлекет өкілдерінің қатысуымен де мән-мағына арта түсуде. ТҮРКСОЙ-ға мүше мемлекеттердің мәдениет министрлері қатысатын бұл шара түркі әлемінің ортақ мәдени мұрасына деген берік ықыласын айқын көрсетеді. Ашылу шеңберінде министрлер өз делегацияларымен бірге Ақтауға сапар шегіп, екіжақты кездесулер өткізеді.
Мәдени астаналармен нығайған ортақ болмыс
2012 жылдан бері ТҮРКСОЙ жүзеге асырып келе жатқан түркі әлемінің мәдени астанасы бағдарламасы қалалар арасындағы мәдени және көркем өзара байланысты арттыра отырып, ортақ құндылықтарды дәріптейтін платформа қызметін атқарып келеді. Осы уақытқа дейін 12 қала бұл мәртебеге ие болып, түркі әлемінің мәдени айнасына айналды.
Бағдарлама аясында Астана, Ескішеһир, Қазан, Мерв, Шеки, Түркістан, Кастамону, Ош, Хива, Бурса, Шуша және Анев қалалары бұл мәртебені абыроймен алып жүрді. Енді бұл байрақ Каспийдің маржаны Ақтауға табысталды. Әрбір қала өз мәдени болмысын ортақ руханият қазанына салып, түркі әлемінің мәдени картасына үлес қосты. Биыл өтетін ашылу салтанаты болса, мазмұны мен жаңалықтарымен есте қалмақ.
Іс-шаралар аясында дрон-шоулар, Қазақстанның әлемге танымал әртістері Димаш Құдайберген, Мейірбек Атабеков, Роза Зарқы, “Ялла” тобы және Kalifarniya сияқты есімдердің өнер көрсетулері, сондай-ақ күллі түркі әлемінен келген би ұжымдарының керемет қойылымдары өнерсүйер қауымды күтуде.
