― 6 июня 2024 г.
Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA) 13'üncü Genel Kurulu Asamble Konseyi, Azerbaycan Millî Meclisi'nde toplandı
Azerbaycan Millî Meclisinde yapılan toplantıya Millî Meclis Başkanı Sahibe Gafarova, Kazakistan Meclisi Başkanı Yerlan Koşanov, Özbekistan Ali Meclisi Senato Başkanı Tanzila Narbayeva, Kırgızistan Meclis Başkanı Nurlanbek Şakiyev, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhuriyet Meclisi Başkanı Zorlu Töre, Macaristan Parlamentosu Başkan Yardımcısı Marta Matrai, TÜRKPA Genel Sekreteri Mehmet Süreyya Er ve TÜRKSOY Genel Sekreter Yardımcısı Sayit Yusuf katıldı.
"Türk dünyası için yeşil ufuklar: Yeşil gündemin gerçekleştirilmesinde parlamentoların rolü" başlıklı toplantıda TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş da yer aldı.
Azerbaycan Millî Meclisi Başkanı Gafarova, toplantıda yaptığı konuşmada, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in "Bizim ailemiz Türk dünyasıdır. Bizim başka ailemiz yoktur." sözlerini hatırlatarak Türk devletleri ile ilişkilerin geliştirilmesinin Azerbaycan dış politikasının önceliği olduğunu söyledi.
TÜRKPA'nın öneminin her geçen gün arttığını vurgulayan Gafarova, "TÜRKPA sadece yasama alanında değil, işmbirliği açısından, uluslararası arenada ortak tutum sergilemek ve ülkelerimizin çıkarlarını korumak açısından önemli platformdur. TÜRKPA'nın kurumsal gelişimi için çabalarımızı sürdürmeliyiz." dedi.
Gafarova, ülkesinin bu yıl 11-22 Kasım'da BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 29. Taraflar Konferansına (COP29) ev sahipliği yapacağını hatırlatarak katılımcıları bu etkinliğe davet etti.
Türk Dünyası’nın ortak sorunlarına ortak politikalarla çözüm bulunacak
Toplantıda söz alan Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı TÜRKSOY Genel Sekreter Yardımcısı Sayit Yusuf böylesine önemli bir toplantıda TÜRKSOY’u temsilen bulunmaktan duyduğu onuru dile getirerek Türk Devletleri Parlamenter Asamblesinin ileride Türk Dünyası’nı her konuda ihtiyaç duyacağı ortak çözüm ihtiyaçlarına üreteceği ortak politikalarla çare olacağına dair duyduğu güvenin tam olduğunu belirterek “Türk Dünyası ortak yasama organı TÜRKPA olacaktır” dedi.
Konuşmasının devamında Türk Dünyası’nda kurulan ilk iş birliği teşkilatı TÜRKSOY’un ortak kültür ve medeniyetin korunması ve geliştirilmesinde otuz yılı aşan mesaisinin TÜRKPA’nın Türk Dünyası ortak yasama organı olması ile taçlanacağını belirten Yusuf, “İnşa ettiğimiz altın köprüler yasama organları ile desteklendiğinde bir olmak-diri olmak sözü mana kazanacak ve bu birliktelikten doğan güç daha net ortaya çıkacaktır.” dedi.
Kazakistan Meclisi Başkanı Koşanov, konuşmasında iklim değişikliklerinin neden olduğu sorunlardan bahsederek, "İklim değişiklileriyle mücadelede çabalarımızı birleştirmeliyiz. Türk dünyası olarak 2040'a kadar yeşil teknolojilere geçmeliyiz. Hükümetlerimizin bu yöndeki girişimlerini parlamentolar olarak desteklemeliyiz. Biz hepimiz bir aileyiz ve aynı amaca hizmet ediyoruz." şeklinde konuştu.
Kırgızistan Meclis Başkanı Şakiyev, bölgede barış ve istikrarın sağlanması için TÜRKPA kapsamındaki iş birliğinin daha da pekiştirilmesi gerektiğini belirtti.
Şakiyev, "Tüm zorluklara karşı birlikte mücadele etmeliyiz. Azerbaycan’ın COP29'a ev sahipliği sadece Azerbaycan için değil tüm Türk dünyası için önemli olaydır. Türk devletleri olarak birlikteliğimizi sürdürmeliyiz. Çevre sorunlarının giderilmesi hususunda işbirliğimizi daha da güçlendirmeliyiz." ifadelerini kullandı.
Özbekistan Ali Meclisi Senato Başkanı Narbayeva, ülkesinin yeşil ekonomiye verdiği önemden bahsederek, "Yenilenebilir enerji oranının artması hedeflerimiz arasındadır. Parlamentolarımız yeşil enerji yasaları hususunda tecrübe paylaşımında bulunmalıdır. Sizinle birlikte çalışmaya hazırız." dedi.
Türk devletlerinin birbirine zincir gibi bağlanması lazım
KKTC Cumhuriyet Meclisi Başkanı Töre de konuşmasında Kıbrıs Türklerinin bağımsızlık mücadelesine ve uluslararası arenada yüzleştikleri haksızlıklara değindi.
Töre, "Türk devletleri çok sıkıntılar çekti. Bu nedenle Türk devletlerinin birbirine zincir gibi bağlanması lazım ve ayrılmaması lazım." diye konuştu.
Azerbaycan Millî Meclisinde KKTC Dostluk Grubu kurulduğunu hatırlatan Töre, aynı adımı diğer Türk devletlerinden de beklediklerini vurguladı.
Töre, "Türk Devletleri Teşkilatına asli üye olursak üzerimizdeki baskıların son bulacağına inanıyoruz." ifadesini kullandı.
Dünyadaki çevre sorunlarından da bahseden Töre, "Çevre, dünyadaki emperyalist ve sömürgeciler tarafından bilerek kirletilmektedir. Gazze'de yaşananlara karşı süper güçlerin tutumu hepimize örnek olmalıdır. Biz Türk devletleri olarak daha fazla birbirimize sarılmalıyız." dedi.
Macaristan Parlamentosu Başkan Yardımcısı Matrai de konuşmasında ülkesindeki yenilenebilir enerji üretim ve kullanımına ilişkin bilgi verdi.
