― 9 марта 2023 г.
Ceditlerin Eğitim Faaliyetleri: Amaçları, Hedefleri, Görevleri ve Türkistan'ın Kalkınmasına Katkıları Konulu Uluslararası Konferans Düzenlendi
Ceditlerin Eğitim Faaliyetleri: Amaçları, hedefleri, görevleri ve Türkistan'ın kalkınmasına katkıları konulu uluslararası konferans 6-7 Mart 2023 tarihlerinde Taşkent’te düzenlendi.
Özbek Hükümeti tarafından Türk Devletleri Teşkilatı, TÜRKSOY, Türk Akademisi, Türk Kültür ve Miras Vakfı işbirliğiyle düzenlenen Konferansın açılışında Özbekistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Şevket Mirziyoyev'in tebrik mesajı Cumhurbaşkanı Danışmanı Sayın Hayriddin Sultanov tarafından katılımcılara iletildi.
Cumhurbaşkanı, bu etkinliğin düzenlenmesindeki yardımlarından dolayı Türk İşbirliği Teşkilatlarının idarecilerine ve temsilcilerine şükranlarını ifade etti.
Konferansın açılış töreninde TÜRKSOY Genel Sekreter Yardımcısı Bilal Çakıcı, Türk Devletleri Teşkilatı Genel Sekreter Yardımcısı Mirvokhid Azimov, Türk Akademisi Başkanı Şahin Mustafayev, ve Türk Kültür ve Miras Vakfı Proje Direktörü Mirbek Karabayev katılımcılara hitap ettiler.
TÜRKSOY Genel Sekreter Yardımcısı Bilal Çakıcı yaptığı konuşmada Cedidçiliğin Türk Dünyası’nın teşekkülünde çok önemli bir dönüm noktası, fikir açılımı olduğunu ifade ederek Konferansın önemine dikkat çekti. Çakıcı: ‘’Türk Dünyasının aydınlanma felsefesinin Türk-İslam Dünyasına yansımaları olarak usul-i cedid hareketinin, eğitim başta olmak üzere birçok alanda önemli yeni bakış açılarının ortaya çıkışına vesile olduğunu biliyoruz. Bu aydınlanma hareketinin alan uzmanlarınca çeşitli açılardan ele alınacağı bu konferansın düzenlenmesini Teşkilat olarak çok önemsediğinizi belirtmek isterim. Bu fırsattan istifadeyle bu hareketin işaret fişeğini yakan İsmail Bey Gaspıralı`yı ve ondan aldığı ilhamla eğitim, kültür, sanat, siyaset ve diğer alanlarda onun yolunda eserler bırakan, bu uğurda canlarını feda eden Cedid yolcularını, rahmetle, minnetle ve saygıyla yad ediyorum. Usül-i cedid düşüncesi, uzun yıllar usül-i kadim düşüncesinin tesiri altında kalan Türkistan’a yeni bir soluk getirmiştir. Cedidciler, kalıplaşmış düşüncelerin Türk halklarını dış dünyadan ve yeniliklerden soyutlamak için bir kontrol mekanizması olarak kullanılmasına şiddetle karşı çıkmışlardır. Bu aydınlar, eserlerinde aklın ve bilimin ışığında şekillendirilmiş bir eğitim sisteminin toplumları kalkındırmada kritik öneme sahip olacağının altını çizmişlerdir. Bu sayede kalkınan toplumların, emperyalist ülkeler karşısında egemenliklerini güçlendirerek bağımsızlıklarını koruyacaklarını savunmuşlardır. Bugün Türk devletleri eğitimde modernleşme, cinsiyet ve fırsat eşitliği, öz dilin kullanımı gibi konuları öne çıkarıyorsa bunun tohumlarını usul-i cedid aydınlarının Türkistan’ın dört bir yanında açmış oldukları modern okulların attığını söylemek mümkündür. Zamanla dönemin emperyalist yayılmacı güçlerine karşı Türk halklarının istiklal mücadelesinin siyasi ideolojisi haline gelen usul-i cedid, uğruna binlerce aydının can verdiği bir düşünce olarak daha ileri araştırmaları ve analizleri gerektirmektedir.’’ ifadelerini kullandı.
Konferans sırasında katılımcılar, bu tür etkinliklerin Türk Devletlerinin akademisyenleri ve genç bilim insanlarının ortaklaşa bilimsel projeler gerçekleştirmeleri için iyi bir zemin oluşturacağını, genç neslin hayatlarını bilim ve eğitim temelleri üzerine inşa etmeye teşvik edeceğini ve gelecek nesillere gerçek tarih bilincinin kazandırılmasının yanı sıra Türk halkları arasındaki kardeşlik bağlarını daha da güçlendirmeye hizmet edeceğini vurguladılar.
Konferansa Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkiye, Özbekistan ve diğer ülkelerden 120'den fazla uluslararası uzman ve akademisyen katıldı.
