― 4 марта 2024 г.

AMEA Edebiyat Enstitüsünün kuruluşunun 90. yılı kutlandı

Azerbaycan Millî İlimler Akademisi (AMEA) Nizami Gencevi Edebiyat Enstitüsünün kuruluşunun 90. yılı başkent Bakü’de düzenlenen bir etkinlikle kutlandı.

26 Şubat 1926 yılında Birinci Türkoloji Kongresi’nin gerçekleştirildiği tarihî AMEA Konferans Salonunda düzenlenen etkinlikte AMEA Başkanı ve  Nizami Gencevi Edebiyat Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. İsa Hebibbeyli, TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev, Azerbaycan Yazarlar Birliği Başkanı Anar Rzayev, Azerbaycan Cumhuriyeti  Aksakallar Konseyi Başkanı, milletvekili Eldar Guliyev, Azerbaycan Halk Şairi, milletvekili Sabir Rüstemhanlı, Türkiye Avrasya Yazarlar Birliği Başkanı Yakup Ömeroğlu, Taşkent Devlet Özbek Dili ve Edebiyatı Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Şuhrat Sirociddinov, Azerbaycan Basın Konseyi Başkanı Reşat Macid ve araştırmacı dilbilimci Aysel Gurbanova konuşmacı olarak yer aldı.

Etkinlik çerçevesinde AMEA tarafından son 10 yılda yayımlanan kitapların yer aldığı sergi düzenlendi. Protokol üyeleri sergiyi birlikte gezerek çeşitli kategorilerde yayımlanan kitaplarla yakından ilgilendiler.

Etkinliğin açış konuşmasını yapan İsa Hebibbeyli, AMEA Edebiyat Enstitüsünün köklü tarihine dikkat çekerek, bu ilim ocağının nice bilim insanın yetişmesine ve Azerbaycan bilim alanındaki gelişimine sunduğu önemli katkılara değindi. Kendisinin başkanlık yaptığı son 10 yıllık dönemdeki başarılarına da değinen Hebibbeyli, bu süre içerisinde AMEA tarafından yayımlanan 951 kitabın bugün etkinlik çerçevesinde açılan sergide yer aldığını dile getirdi. Hebibbeyli kurumun bünyesinde Türk Dünyası’na yönelik çalışmalara da değinerek, Alişir Nevai, Mehmet Âkif Ersoy merkezlerinin açıldığını ve burada hem Özbek Edebiyatı hem de Türk Edebiyatı araştırmalarının yapıldığını vurguladı. Hebibbeyli , ünlü Türkmen düşünür ve şair Mahtumkulu Firaki’nin doğumunun 300. yılı vesilesiyle önümüzdeki aylarda AMEA bünyesinde Mahtumkulu Firaki Merkezinin açılacağını bildirdi.

Etkinlikte konuşan TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev, Azerbaycan Millî İlimler Akademisi Nizami Edebiyat Enstitüsünün, şerefli tarihi, büyük araştırma gelenekleri, seçkin yaratıcıları ve çok sayıda öğrencisi ile Türk Dünyası’nda önemli bilim merkezlerinden biri olarak kabul edildiğini kaydetti.

Bu ilmi-araştırma enstitüsünün, yaklaşık bir asırdır Azerbaycan’da edebiyat araştırmalarının merkezi konumunda bulunduğunu ve edebiyat çalışmalarını koordine ettiğini vurgulayan Raev, “Dünya edebiyatına Nizami, Fuzuli, Nesimi, Vagif, Ahundzade, Hüzeyn Cavid ve nice dâhiler armağan etmiş zengin geleneği olan Azerbaycan edebiyatının TÜRKSOY çerçevesinde de araştırılması, bu klasiklerin eserlerinin kardeş Türk dillerine aktarılarak üye ülkelerimizde tanıtımlarının yapılması kurumumuzun öncelik verdiyi faaliyet çalışmalarındandır.

Geçen yıl TÜRKSOY çatısı altında kurduğumuz Türk Dünyası Yazarlar Birliği’nin de kuruluş amaçlarından ve faaliyet yönlerinden biri de bu amaca hizmet etmektedir.  Türk halklarının edebiyatının uzun vadeli gelişim tarihine özgü ortak edebi-kültürel, sanatsal-estetik, teorik-felsefi sorunların incelenmesi TÜRKSOY Yazarlar Birliği’nin perspektif gelişim yönergelerindendir.

TÜRKSOY tarafından üye ülkelerimizde gerçekleştirdiğimiz etkinliklerimize Nizami Edebiyat Enstitünün alimleri, araştırmacıları katılmakta olup değerli sunumları ile edebiyat ilmimizin entegrasyonuna hizmet ediyorlar. 

Azerbaycan Millî İlimler Akademisi Nizami Edebiyat Enstitüsü ile TÜRKSOY arasında var olan iş birliğimizin, Türk edebiyatının gelişimi yönünde ortak çalışmalarımızın devam etmesini temenni ediyor, etkinliğe katılan tüm misafirlerimizi bir daha tebrik ediyorum.“ diye konuştu.

Azerbaycan Yazarlar Birliği Başkanı Anar Rzayev, AMEA ve TÜRKSOY’un edebiyat alanında yaptığı çalışmalara vurgu yaparak, Türk halklarının edebiyatının araştırılmasının önemli olduğunu ve iş birliği çerçevesinde TÜRKSOY bünyesine Dede Korkut Araştırmaları merkezinin kurulmasını teklif etti.

Etkinlikte Sultan Raev, çalışmalarıyla Azerbaycan ve Türk Dünyası edebiyat alanına önemli katkılar sunan Azerbaycanlı edebiyatçılara TÜRKSOY tarafından layık görülen çeşitli madalyaları takdim etti. 

AMEA Başkanı İsa Hebibbeyli ise TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev’e “Edebiyat Enstitüsünün Fahri Dostu” diplomasını takdim etti.