― 6 апреля 2022 г.
Ünlü Macar Türkolog Prof. Ármin Vámbéry doğumunun 190. yılında TÜRKSOY’da anıldı
Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) Konferans Salonu’nda Doğumunun 190. Yıl Dönümünde Ünlü Macar Türkolog, Doğubilimci ve Gezgin Prof. Ármin Vámbéry Anma Toplantısı ve “Macar Türkologlar Küçük Biyografik Ansiklopedisi” Tanıtım Toplantısı düzenlendi.
Etkinlik öncesinde protokol üyeleri tarafından TÜRKSOY Genel Sekreterliği fuaye alanında “Ural’dan Karpat Havzası’na Macarların Göçü ve Yurt Tutması” konulu fotoğraf sergisinin açılışı yapıldı.
Prof. Ármin Vámbéry’nin doğumunun 190. yılına ithafen düzenlenen etkinliğin açış konuşmasını yapan TÜRKSOY Genel Sekreter Vekili Doç. Dr. Bilal Çakıcı, TÜRKSOY’un gerek üye ülkelerde gerekse tarihî ve kültürel bağlarımızın olduğu devletlerin önemli kültür ve sanat merkezlerinde pek çok etkinlik düzenlediğini vurgulayarak, Türk Dünyası ile güçlü tarihî bağları olan Macaristan ve TÜRKSOY arasındaki iş birliğinin de son zamanlarda güçlendiğini ve kurumsal bir nitelik kazandığını, düzenlenen ortak faaliyetlerle de halklarımızın kültürel yakınlaşmasına önemli katkı sağlandığını kaydetti.
Anma Toplantısı düzenlenen büyük şahsiyet Prof. Ármin Vámbéry’nin, Türk Dünyası’na Türkoloji alanında önemli bir miras bıraktığını vurgulayan Çakıcı, “Türkoloji’nin köşe taşlarından biri olarak kabul edilen Macaristan’ın büyük bilimcisi, gezgin ve Türkolog Vambery; 19. yy. ortalarında Türk Dünyası’nın değişik coğrafyalarına düzenlediği inceleme gezileri, yetiştirdiği talebeleriyle halklarımızın bilimsel, kültürel ve manevi gelişimine, özellikle Türkoloji araştırmalarına önemli katkılar sağlamıştır.” diye konuştu.
TÜRKSOY, Macaristan Büyükelçiliği ve Liszt Enstitüsü-İstanbul Macar Kültür Merkezi iş birliğiyle yayına hazırlanan “Macar Türkologlar Küçük Biyografik Ansiklopedisi” kitabına da değinen Bilal Çakıcı, “Bugün sizlere ayrıca alanında ilk olma özelliğini taşıyan çok özel bir eseri de tanıtacağız. Macar Türkologlar Küçük Biyografik Ansiklopedi adlı bu eser Macar Türkoloji’sinin kurucularından günümüz temsilcilerine kadar Macar Türkologları ve Osmanlı tarihçilerinin biyografilerini ve başlıca eserlerini ele almaktadır.” şeklinde konuştu.
Etkinlikte bir açış konuşması yapan Macaristan’ın Ankara Büyükelçisi Viktor Mátis, Macaristan ile Türk Dünyası arasında son dönemlerde ilişkilerin derinleşerek önemli bir ivme kazandığını kaydetti. Büyükelçi Mátis, Macaristan ile TÜRKSOY ve TDT arasındaki iş birliklerinin bu ilişkilerin daha da artmasına eşsiz katkı sağladığına dikkati çekti.
Konuşmasında TÜRKSOY’un faaliyetlerinin önemine değinen ve Macaristan’ın Türk devletleriyle kültür sanat alanında buluşmasını sağlamak adına yoğun çaba gösterdikleri için TÜRKSOY Genel Sekreter Vekili Bilal Çakıcı ve görevi sona eren TÜRKSOY eski Genel Sekreteri Düsen Kaseinov’a da teşekkürlerini sunan Mátis, bu katkıların Macar devleti tarafından yüksek kıymetlendirildiğini ve Macaristan Cumhurbaşkanı János Áder tarafından layık görülen “Macar Liyakat Nişanı – Subay Haçı”nı geçen hafta Düsen Kaseinov’a takdim ettiklerini kaydetti.
Mátis, Macaristan Devleti’nin TÜRKSOY’un faaliyetlerine verdiği yüksek önemin bir diğer göstergesinin de bu programa Macaristan’ın Türkiye’deki en üst düzey 3 yetkilisiyle, Macaristan Büyükelçisi, Macaristan İstanbul Başkonsolosu ve Liszt Enstitüsü-İstanbul Macar Kültür Merkezi Müdürü ile katılımı olduğunu söyledi.
Etkinlikte “Macar Türkologlar Küçük Biyografik Ansiklopedisi” kitabının tanıtımını yapan Liszt Enstitüsü- İstanbul Macar Kültür Merkezi Müdürü Dr. Gábor Fodor, Macar Türkolojisi’nin kurumsallaşmasının Ármin Vámbéry’nin İran ve Orta Asya’ya yaptığı seyahati ile başladığını ileri sürdü. Derviş kıyafetiyle ün kazanmış Ármin Vámbéry’nin topladığı bilgiler ışığında ilk safhada Türk Dil Kürsüsü kurması ve sonradan bunun Türkoloji Bölümü’ne dönüşmesinin Macar Türkolojisi’nin dönüm noktalarını teşkil ettiğini kaydetti.
Ármin Vámbéry ve seleflerinin günümüze kadar olan süreçte Türkoloji alanındaki çalışmalarına da kısaca değinen Gábor Fodor, TÜRKSOY iş birliğinde hazırlanan kitapta, Macar Türkolojisi’nin güçlü altyapısını, ekol isimleriyle birlikte derlediklerini dile getirdi.
Konuşmaların ardından protokol üyeleri “Macar Türkologlar Küçük Biyografik Ansiklopedisi”nin kurdele kesim törenini gerçekleştirdi.
Prof. Ármin Vámbéry hakkında hazırlanan tanıtım filminin gösterilmesinin ardından bilimsel konuşmalara geçildi.
Etkinliğin bilimsel sunumları Özbekistan Devlet Sanat ve Medeniyet Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Marufjon Yuldashev, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa S. Kaçalin, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Batı Dilleri ve Edebiyatları Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Erdal Çoban, Macaristan İstanbul Başkonsolosu László Keller, TÜRKSOY Sibirya Uzmanı Dr. Timur B. Davletov tarafından gerçekleştirildi.
Toplantı katılımcılara TÜRKSOY tarafından günün anısına hazırlanan plaketler, teşekkür belgeleri ve Türkoloji'ye katkılarından ötürü Ármin Vámbéry Onur Madalyası takdimiyle sona erdi.
