― 28 июня 2014 г.

Birjan ve Sara Operası Türkiye Turnesi Sona Erdi

Ünlü Kazak Besteci Mukan Tölebayev'in ölümsüz eseri Birjan ve Sara Operası Türkiye seyircisiyle yeniden buluştu. İstanbul, Bursa, Eskişehir ve Ankara’da gerçekleştirilen temsiller TÜRKSOY, Devlet Opera ve Balesi ve Aktif Bank’ın destekleriyle gerçekleştirildi.

5. Uluslararası İstanbul Opera Festivali kapsamında 13 Haziran 2014 Cuma günü gerçekleştirilen temsille İstanbullu sanatseverlerle ilk kez buluşan bu muhteşem eser, 16 Haziran 2014  Pazartesi günü 53. Uluslararası Bursa Festivali kapsamında Bursa’da, hemen ardından 18 Haziran 2014  Çarşamba günü 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Eskişehir’de; 20 Haziran 2014 - Cuma günü ise turnenin son temsiliyle başkent Ankara’da opera severlerin beğenisine sunuldu. 

Türkiye’nin en yeni opera salonu olan Leyla Gencer Opera ve Kültür Merkezinde gerçekleştirilen ilk temsille başlayan turne, Ankara’da bulunan tarihi opera salonundaki temsille son bulurken, temsilleri izleme fırsatı yakalayan sanatseverler Türkçe olarak sahnelenen eseri beğeniyle izledi.

Librettosu Kajım Jumaliyev’e ait olan, Türk devletlerinden yıldız sanatçıların iştirakiyle, Samsun Devlet Opera ve Balesi sanatçıları, koro ve orkestrasının sahneledeği ölümsüz eseri, şef  Tolga TAVİŞ yönetti.

Daha önce "Köroğlu” ve "Alpamıs” Operası gibi Türk dünyasına ait pek çok ortak projeyi hayata geçiren Prof. Dr. Eflatun Niemetzade’nin rejisörlüğünü yaptığı projede, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Başkurdistan(RF), Tataristan (RF) ve Türkiye’den misafir opera sanatçıları da yer aldı.

Kazakistan’ın  kültürel  ve  sanatsal  motiflerini  içeren,  bestelendiği  tarihten günümüze  kadar  tüm dünyada gerçekleştirilen temsillerle Kazakistan operasının dünyadaki sesi olan "Birjan ve   Sara”   operası; Türkiye’de ilk kez TÜRKSOY’un ilan etmiş olduğu 2013 Mukan Tölebayev Yılı etkinlikleri kapsamında seyircilerle buluşmuş gerçekleştirilen temsiller sanatseverlerin büyük beğenisini kazanmıştır.

Çağdaş Kazak müziğinin temellerini içeren Birjan ve Sara Operası opera sanatı’nın büyülü diliyle  Kazak edebiyatı, kültür ve sanatından unutulmayacak bir kesiti sanatseverlere sunarken, gerçekleştirilen temsillerle birlikte ilk kez bir Kazak operası, Türkiye Devlet Opera ve Balesi repertuvarına dahil edilmiş oldu. 

BİRJAN VE SARA OPERASI – Mukan Tölebayev, 2 Perde / 2 Saat

Orkestra Şefi                        Tolga TAVİŞ

Rejisör                                 Eflatun NEIMETZADE

Dekor Tasarım                      Erlan TUYAKOV

Kostüm Tasarım                   Esengeldi TUYAKOV

Işık Tasarım                         O.Murat Yılmaz

Koro Şefi                             Mikhaıl ISKROV

Koreograf                            Tursinbek NURKALIYEV

Korrepetitör                         Onur ALTIPARMAK, Malahat ISMAYILOVA, Nona TSUTSKIRIDZE

Reji Asisitanı                         Duygu ASLAN

Repetitör                              Levent Güngör

Kondüvit                              U. Gökhan KÜÇÜK, Burak ÖLMEZ

Suflöz                                  Ülkü BALTA

Temsil Hakkında

BİRİNCİ PERDE

1. Tablo

Bir Kazak köyü olan Koyanlı’da halk, şarkıcı ve şair olan Birjan ile yine Birjan gibi halk şarkıcısı ve şair olan güzel Sara’nın atışması izlemek üzere toplanmıştır. Vali Janbota, kızı Altınay, kardeşi Jiyenkul ve muhafızlarıyla Koyanlı Pazarı’na gelir. Janbota’nın kardeşi Jiyenkul, Sara’yı kendine dördüncü eş olarak almak istiyordur. Birjan, Sara ile atışmasında bu konudan bahsedince Janbota, Birjan ve Sara’nın atışmasını kesip Birjan’ı tehdit eder ve muhafızlarını Birjan’a saldırtır. Birjan’ın ve halkın duruma tepki göstermesi ve Janbota’ya karşı durması nedeniyle Janbota ve beraberindekiler pazarı terk ederler. Halk, Birjan ve Sara’yı sevgiyle bağrına basar.

2. Tablo

Birjan göl kenarında tek başınadır ve Sara’yı tutku dolu şarkılarla yüceltmektedir. Köyün ileri gelenleri Birjan’ı Janbota konusunda dikkatli olması için uyarırlar. Anne ve babası da Birjan için endişelidir. Birjan’a âşık olan Janbota’nın kızı Altınay, Birjan’la yakınlık kurmaya çalışır. Sara’dan vazgeçmezse babası Janbota’nın onu sürgün edeceğini söyleyerek Birjan’ı uyarır ancak Birjan onu dinlemez. Dostlarıyla birlikte olan Birjan ve Sara, sevgi ve sadakat için birbirlerine söz verirlerken Janbota ve muhafızları gelir. Janbota Birjan’ı seçim yapmaya zorlar. Birjan ya dombırasından* vazgeçecektir ya da canından. Halk buna karşı çıkar. Muhafızlar Birjan’a işkence ederlerken Janbota ve beraberindekiler Sara’yı kaçırır.

* Türklerin yaşadığı ülkelerde özellikle de Kazakistan’da yaygın kullanılan telli çalgı.

İKİNCİ PERDE

1.Tablo

Sara ve Jiyenkul’un düğün kutlamaları sürerken, Sara, Jiyenkul’a O’na asla eş olmayacağını söyler. Birjan’ın düğün evine gelmesiyle deliye dönen Jiyenkul, muhafızları çağırır. Muhafızlar, Birjan’ı esir alırlarken Sara, Jiyenkul tarafından evden uzaklaştırılır. 

2. Tablo

Zindana kapatılan ve gördüğü işkenceler nedeniyle acı çeken Birjan, Sara’yı hayal etmektedir. Aşıkları birbirinden ayırmak için her türlü yolu deneyen Altınay ise yaptıklarından utanarak Birjan’ı izlemekte, onun acısını paylaşmaktadır. Vali Janbota’nın koruması Serik, Birjan’ın başında nöbet tutarken uyuyakalınca Sara, Birjan’ın yanına gelir ve her şeye kahramanca karşı koyup, birlikte ölmeyi teklif eder. Jiyenkul zindana gelerek uyuyan Serik’e saldırır ve Birjan için mahkeme kurulmasını emreder. Jiyenkul’un kardeşi Vali Jambota, şeriat mahkemesinin hızlı şekilde kurulmasını sağlar ve Birjan’a ölüm cezası verilir.